fotograferen in raw

Wil jij je fotografie naar een hoger niveau tillen? Dan is fotograferen in RAW een cruciale stap.

Waarom geen RAW?

RAW heeft één groot nadeel: een RAW-bestand is, in tegenstelling tot een JPG-bestand, geen kant-en-klare foto. Dit betekent dat je het niet direct kunt delen op internet of printen. Het is de ruwe, ongecomprimeerde data van een beeld zoals vastgelegd door de sensor van je camera. Pas nadat je het bestand in een fotobewerkingsprogramma hebt "ontwikkeld", kun je er een bruikbaar eindresultaat van maken.

Maar juist daarin ligt het grootste voordeel van RAW-fotografie: je hebt volledige controle over het verbeteren en bewerken van je foto's.

RAW is niet altijd de beste keuze

RAW-bestanden zijn aanzienlijk groter dan JPG-bestanden, soms wel twee keer zo groot. Dit kan nadelig zijn bij actiefotografie, waarbij snelle, opeenvolgende beelden moeten worden opgeslagen op een geheugenkaart. Door de grotere bestandsgrootte kan het wegschrijven van een RAW-bestand te traag zijn voor dergelijke situaties.

Bovendien, als je je foto's alleen wilt delen op sociale media of afdrukken op klein formaat waarbij een lichte kwaliteitsvermindering geen probleem is, is fotograferen in RAW niet per se noodzakelijk.

Maar zoals gezegd: wil je je fotografie naar een hoger niveau tillen, dan is fotograferen in RAW van groot belang. Twijfel je nog? Veel camera's bieden de mogelijkheid om in zowel RAW als JPG tegelijk te fotograferen. Zo heb je altijd een kant-en-klare JPG-versie om snel te delen of af te drukken, terwijl de RAW-versie beschikbaar blijft voor verdere bewerkingen.

Waarom wel RAW?

Volledige controle over je foto's

Met RAW bepaal jij hoe je foto eruitziet, niet de processor van je camera. Je krijgt de vrijheid om technische en creatieve keuzes te maken. Denk aan het aanpassen van de witbalans, kleurverzadiging en het herstellen van details in schaduwen of hooglichten. Als je later van gedachten verandert, kun je alle bewerkingen ongedaan maken en opnieuw beginnen.

Natuurlijk kun je ook JPG bewerken, maar omdat een JPG-bestand al bewerkingsbeslissingen van de camera bevat, zijn je mogelijkheden beperkt. Bijvoorbeeld: het verscherpen van een JPG is lastiger omdat de camera al een verscherping heeft toegepast. Hierdoor kan extra verscherpen snel teveel van het goede worden. Met RAW kun je daarentegen specifieke delen van een foto verscherpen terwijl je de rest ongemoeid laat.

Altijd terug naar het origineel

Bij een JPG overschrijft elke bewerking het originele bestand. Dit betekent dat je niet meer kunt terugkeren naar de oorspronkelijke versie als je later van mening verandert.

Met RAW behoud je altijd het originele bestand. RAW slaat bewerkingen op in een apart bestand dat gekoppeld is aan het origineel. Hierdoor kun je op elk moment – zelfs jaren later – terugkijken wat je hebt aangepast, wijzigingen ongedaan maken en de foto opnieuw bewerken met nieuwe inzichten.

Bovendien blijft de kwaliteit van een RAW-bestand altijd onaangetast. Bij JPG gaat de beeldkwaliteit achteruit hoe vaker je het bestand bewerkt. Tip: als je toch met JPG werkt, bewerk dan nooit het originele bestand. Werk altijd met een kopie.

Groter dynamisch bereik

JPG is een gecomprimeerd bestandsformaat. Om de bestandsgrootte zo klein mogelijk te houden, verwijdert de camera informatie die als onbelangrijk wordt beschouwd. Hierdoor bepaalt de camera hoe het beeld eruitziet.

Een RAW-bestand daarentegen behoudt alle informatie. Dit geeft je een veel groter dynamisch bereik en biedt je de mogelijkheid om meer details vast te leggen en te bewerken. Met RAW beschik je over alle originele data en kun je jouw beelden optimaal naar wens aanpassen.

Alle tonen, van de heldere lucht tot de donkere omkapping van de gaanderij, mooi weergegeven. Bij een foto gemaakt in JPG had je camera een keuze moeten maken.

Nu is het zo dat de sensor van je camera in staat is om alleen een deel van het beschikbare dynamische bereik in een opname vast te leggen. Dus niet de hele scala aan lichte tot donkere tonen zal in je beeld zitten. Door in RAW te fotograferen bepaal jij en niet je camera wat en waar donkerder of lichter wordt weergegeven. Je kunt dus, in de nabewerking, uitgeblazen hooglichten of veel te donkere schaduwen aanpassen.

Geen kopzorgen over witbalans

Het instellen van een juiste witbalans is niet altijd eenvoudig. Denk bijvoorbeeld aan een binnenopname met kunstlicht en ook nog eens daglicht dat door het raam valt. Daarnaast maakt je camera bij een automatische witbalans niet altijd de juiste keuze.
In RAW hoef je je geen zorgen te maken over de witbalans. Deze kan bij de nabewerking eenvoudig gecorrigeerd worden via een kleine schuifregelaar in het programma en dat zonder dat de kwaliteit van de afbeelding achteruitgaat.

Moeilijke lichtsituaties

Het gouden uurtje, voor en na zonsopkomst of zonsondergang, levert je het beste licht om te fotograferen. Echter veel activiteiten zijn op een ander tijdstip van de dag. Verlies je daardoor details in de lichte of donkere tinten dan heb je, bij een RAW-beeld, de beste kans om deze tijdens de nabewerking terug te halen. In een RAW-bestand worden er tussen vierduizend en zestienduizend helderheidsniveaus vastgelegd. Bij omzetting van RAW naar JPG blijven er nog 256 helderheidsniveaus over.

Alhoewel RAW dus veel helderheidsniveaus vastlegt, is dat niet het volledige gamma wat het menselijk oog kan waarnemen. Kom je in een situatie terecht dat je meer wilt, denk dan eens aan het omzetten naar een artistieke high-key of low-key van je afbeelding.

Groot formaat

Het JPG-formaat stelt een limiet aan prints op groter formaat. Dat is, omdat juist de compressie van dat bestandsformaat sneller een kwaliteitsverlies zal laten zien. Dat is zeker zo als je op een JPG-bestand meerdere bewerkingen hebt uitgevoerd.
Een RAW-bestand daarentegen is alleen maar beperkt tot het aantal megapixels van je camera. Camera's van tegenwoordig beschikken over veel van die pixels zo zijn er, zeker als je bij de omzetting voor een lage JPG-compressie kiest, enorm grote prints te maken.

Veel fotoplezier!

Vind je dit artikel waardevol of heb je vragen of andere ervaringen?  Je kan het mij laten weten door een reactie te plaatsen. Je email-adres is verplicht, maar het wordt niet getoond op de website. 

reacties

Op 1 september 2021 plaatst Patrick de volgende reactie:
Ik vind dat je foto's niet moet bewerken. Als je met een foto tevreden bent is het toch prima
Didier de Borle op 27 september 2021
Zeker, als je met een foto tevreden bent hoef je daar niets aan te veranderen. Alles is afhankelijk van wat je met je fotografie wil. Het belangrijkste is altijd dat je aan je hobby plezier beleeft.

plaats een reactie